Aile Danışmanlığı ve Rehberlik Hizmeti

Aile Eğitiminin Amaçları

1. Her yaşın gelişim özelliğine göre çocuklarını tanımalarına yardımcı olmak
2.Çocuğun her alandaki gelişiminin desteklemelerine ve hızlandırmalarına doğrudan katılımlarını sağlamak
3. Aileleri çocukları ile neden-sonuç ilişkisine dayalı sözel iletişim kurmanın önemi konusunda bilinçlendirmek
4. Aileleri Çocuk Yetiştirme tutumları konusunda bilgilendirmek ve çocuklarına karşı hatalı tutum ve davranışlarının değiştirilmesini sağlamak
5. Çocukların kazanılmış davranış ve alışkanlıklarını değiştirme yollarını öğretmek
6. Ailelere, çocuk sağlığı, beslenmesi ve cinsel eğitim konusunda yardımcı olmak
7. Aile bireylerinin, öğrendikleri bilgileri davranışa dönüştürmelerine yardımcı olmak.
8. Evlat edinen ailelere üstlendikleri anne baba rollerini benimsetmek ve destek olmak
9. Ailelere çocuğunu kendi kendine kararlar alabilen ve aldığı bu kararları taşıyabilecek, özdenetim ve özgüven sahibi, girişimci, yaratıcı, hem kendi hem de başkalarının haklarına saygılı duygu ve düşüncelerini rahatlıkla söyleyebilen, yeteneklerini kullanabilen kültür değerlerine sahip ruh ve bedenen sağlıklı birer kişi olmaları için gerekli desteği sağlamak vermek.

Özel Eğitimde Aile Eğitimin Amaçları Nelerdir?

Ailenin özel gereksinimli çocuğunun kabulünü sağlamak, çocuğu objektif olarak değerlendirme, potansiyelini ve sınırlılıklarını anlama;
Ailenin haklarını ve sorumluluklarını anlamasını sağlamak

Aile ile işbirliği yapmak.
Eğitim programının özelliklerini anlatmak ve programın amaçlarını gerçekleştirmede yardımlaşmak.
Ailenin belli programları uygulamasını sağlamak, evi daha verimli bir eğitim ortamı haline getirmek;
Aileyi diğer kaynaklar hakkında bilgilendirmek.

Anne Baba Öğretmen İşbirliğinin Yararları

Anne baba okul öğretmenleri ve özel eğitim öğretmenleri birlikte etkili çalışmalar düzenleyebilen güçlü bir ekip oluştururlar. Bu ekibin gerçekleştireceği üretken bir anne baba öğretmen işbirliğinin öğretmenlere sağladığı yararlar olduğu kadar anne babalara ve en önemlisi çocuklara önemli yararlar sağladığı bilinmektedir. Aile ile işbirliği yapılması halinde okulda işlenen her türlü konu, problem her neyse evde de işlenmeye devam ederek öğrenme sürecini hızlandırmaktadır.

İyi Bir Anne Baba Öğretmen İşbirliği Uzmanlara ve Öğretmenlere Şu Yararları Sağlayabilir:
 Anne babanın ve çocuğun beklentilerinin, ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılmasını sağlar.
 Çocuğun okul dışındaki yaşantısı için önemli olan birçok davranışın belirlenmesinde daha anlamlı veriler elde edilmesine yardımcı olur.
 Uygun davranışların hem ev hem de okul ortamlarında pekiştirilmesi için daha fazla olanak sağlar.
 Öğretmenin çocuklara kazandırdığı becerilerin genellenmesinde çok önemli olan doğal ortamların daha etkili duruma getirilmesine katkıda bulunmaktadır. Böylece öğretmenin öğretim

Üretken bir anne baba öğretmen işbirliğinin çocuğa sağladığı yararlar ise şöyle sıralanabilir
 Çocuğun en önemli iki çevresi arasında tutarlılık sağlanır.
 Çocuğun gelişimi ve öğrenmesi için daha çok fırsat sağlanır.
 Çocuk için daha işlevsel olacak becerilerin kazandırılmasına da yardımcı olur.

Anne Baba Öğretmen İletişimi Nasıl Olmalıdır? 

Anne babalarla karşılıklı iletişim kurabilme etkili anne baba öğretmen işbirliğinin sağlanmasında oldukça önemlidir. Açık, samimi ve dürüst iletişim anne baba ve öğretmen arasındaki ilişkinin olumlu gelişmesine katkıda bulunur. Öğretmenlerin anne babalarla iletişimi sağlamada yaygın olarak kullandıkları üç yöntemden söz edilebilir. Bunlar: anne baba öğretmen görüşmeleri, yazılı mesajlar ve telefon görüşmeleridir. Aile İletişimi ve Eğitimi için Kullanılacak Yöntemler
1. Bireysel aile görüşmeleri
2. Aile ile telefonla görüşme
3. Mektuplaşma
4. Küçük gruplarla aile toplantıları
5. Büyük gruplarla aile toplantıları
6. Ev ziyaretleri

Anne Baba Öğretmen Görüşmeleri

Okullarda anne babalarla iletişim kurmak ve çeşitli amaçlara dönük görüşmeleri gerçekleştirmek için en yaygın kullanılan uygulama biçimi, anne babalarla yapılan toplantılardır. Çoğunlukla veli toplantıları olarak bilinen bu toplantılar anne babalarla öğretmenlerin grup ya da bireysel olarak yüz yüze yaptıkları görüşmelerdir.
Okullarda bireyselleştirilmiş eğitim programlarının (BEP) geliştirilmesi uygulamalarına geçiş ve BEP’in gereği olarak toplantıların düzenlenmesi anne babalara yeni roller sunmakta, anne baba öğretmen toplantıları, anne baba öğretmen görüşmelerine dönüşerek yeni bir boyut kazanmaktadır.

Özel Eğitim Merkezinde Psikolog Desteğinin Önemi

Psikolog en temel tanımıyla üniversitelerin 4 yıllık psikoloji bölümlerinden mezun, insan davranış ve bilişsel süreçleriyle ilgili çalışmalar yürüten kişidir. Psikologların birçok çalışma alanı vardır ve bir çalışma alanı da özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleridir. Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde psikologlar çocuğun öğrenmeye hazırlık sürecindeki sosyal ve bilişsel gelişimine destek olma, aile eğitimleri düzenleme, çocuğun okulu ile iş birliği kurma, çocuk ve aile arasındaki ilişkinin kuvvetlenmesi için çalışma gibi görevler üstlenir.
Öncelikle kurumumuzda eğitim gören öğrencilerin aileleriyle iş birliği içerisinde olmak bizler için büyük önem taşıyor çünkü kurum olarak öğrencilerimizle temas ettiğimiz süre ders saatleriyle sınırlı ve hem edinilen bilgilerin devamlılığını sağlamak hem de öğrencinin öğrenmeyi tam anlamıyla gerçekleştirebilmesi için ihtiyaç duyduğu motivasyon çoğunlukla ebeveyn desteği ile sağlanıyor. Özel gereksinimli çocuklara uyarlanmış aile tutum ve davranışları çocuğun kişisel, duygusal, sosyal gelişimine destek olurken öğrenmeye açık olmasını destekleyecektir. Buradan yola çıkarak kurumumuzda çalışan psikologlarımız da velilerimizin çocuklarının yaşadıkları durum hakkında bilinçlenip tutumlarını bu doğrultuda şekillendirmelerine yardımcı olmak ve ebeveyn çocuk arasındaki ilişkiyi kuvvetlendirmek için aile seminerleri düzenlemektedir. Aynı zamanda talep ve ihtiyaç doğrultusunda ebeveyn ve çocuk arasındaki sorunların çözümüne destek olmak ve ebeveynin çocukla ilgili sorunlarla baş etmesine yardımcı olmak için ebeveynlerle bireysel görüşmeler gerçekleştirmektedirler.
Bizler için bir diğer önemli konu da öğrencilerimizin okul yaşantısıdır çünkü okul kalabalığı içinde yaşadığı güçlük fark edilmeyen, ona uygun eğitim modeli uygulanmayan çocuk ne yazık ki eğitimden uzaklaşmaktadır. Bu sebeple psikologlarımız öğrencilerimizin okullarıyla düzenli olarak iletişim kurarak dersleri ve sosyal yaşamları ile ilgili bilgileri edinir. BEP toplantılarını takip edip katılım sağlar. Bir sorun olduğunda özellikle okul psikolojik danışmanı ile birlikte soruna yönelik çözümler üretmeye çalışılır. Okul öğretmeninin talebi olduğunda çocuğa yönelik nasıl tutum ve davranışlar gerçekleştireceği konusunda bilgiler verilir.
Kurum içerisinde öğretmen-öğrenci ve aile arasındaki bağ eğitim kalitesini önemli ölçüde etkiler. Biz psikologlar öğretmenlerimizin öğrencileri ile ders esnasında yaşadığı sorunlara birlikte çözüm arar, aileler ile yaptığımız görüşmelerde edindiğimiz bilgiler doğrultusunda öğretmene çocuğa yönelik gerçekleştireceği tutum ve davranışlar hakkında fikir veririz.
Öğrencilerimizin sorumluluk alma, grup içinde aktif rol alma, iş birliği yapma gibi becerilerinin gelişmesini önemsiyoruz ve bunun için grup dersleri düzenliyoruz. Bu sayede hem keyifli vakit geçirmelerini hem de sosyal hayat becerilerinin gelişmesini sağlıyoruz. Tüm bunların yanı sıra öğrencilerimizle yaptığımız bireysel görüşmeler görevlerimizin en önemli kısmını oluşturuyor. Bu bireysel görüşmelerin içeriğini çoğunlukla sosyal hayatta karşılaştıkları iletişim sorunları, kendilerini farklı hissetmelerinden kaynaklı özgüven eksikliği, dikkat eksikliği, bellek güçlükleri, derslere yönelik motivasyon oluşturuyor. Kısacası öğrencilerimizin hem eğitim hayatına hem de sosyal hayata hazır olmaları için psikolojik destek sağlıyoruz. Psikolojik danışma hizmetlerinde; “gizlilik, gönüllülük, saydamlık, koşulsuz kabul/saygı, empatik anlayış, güven, tarafsızlık” gibi ilkelere uyulması gerekmektedir. Ayrıca danışma sürecinde “ben dili” ve “özsaygı geliştirici dil” ile iletişim kurulmalıdır. Koşulsuz sevgi, birey ne yaparsa yapsın, onun sevgiye ve saygıya layık olduğunu kabul eden anlayıştır. Anne-babalar ve öğretmenler çocukları anlamalı, onları kendi öznel yaşantıları içinde ve kendi dünyalarında bir bütün olarak değerlendirmelidir. Anne-babalar ve öğretmenler çocukları yargılamamalı, cezalandırmamalıdır ve çocuklarına “empatik” bir tavırla yaklaşmalıdırlar. Koşulsuz sevgiyle büyüyen kişilerin benlik anlayışları güçlü ve olumlu olur

Özel eğitim ve rehabilitasyon sürecinde hizmet alan kişinin duygusal durumu ve içsel motivasyonu çok önemlidir. Özellikle çocukların problemli davranışları altında yatan temel sebep, çoğu zaman yaşadıkları kaygı ve süreci anlamlandırmada yaşadıkları problemler olabilmektedir. Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Biriminde, çocukların yaşadıkları kaygı ve stresten kaynaklı davranış problemlerinin giderilmesi amacıyla oyun temelli yaklaşımla psikolojik destek verilmektedir.

Özel eğitim ve rehabilitasyon sürecinde hizmet verilen kişinin yanı sıra aile bireylerinin de psikolojik destek alması çok önemlidir. Aile ile yapılan görüşmeler sırasında, öncelikle kaygı ve stresin kaynağı olan problem tanımlanmaktadır. Problemin tanımlanmasının ardından altında yatan nedenler ve çözümleri, aile ile iş birliği yapılarak uygun yaklaşım ve tekniklerle ortaya koyulmaktadır.

Rehber öğretmenin görev ve sorumlulukları:

Rehber öğretmen bulunduğu okul ve kurumdaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yanında aşağıdaki görevleri de yapar:

a) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin ailelerine yönelik aile eğitimi hizmetlerini planlamak, yürütmek ve gerektiğinde ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak.

b) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin bireysel gelişimini değerlendirmek üzere formlar hazırlanmasında BEP geliştirme birimiyle, öğretmenler ve ilgili personel ile iş birliği yapmak.

c) Öğretmenler ve ailelerle iş birliği yaparak öğrenciler için bireysel gelişim raporu düzenlemek.

d) Öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla rehberlik ve danışma hizmetleri yürütme komisyonu, BEP geliştirme birimi, izleme ve yöneltme kurulu ile öğretmenlerle iş birliği yapmak.

Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Etik Kurallar

      b) Değer aktarımı: Psikolojik danışman, belli bir değer veya yaşam felsefesinin propagandasını           yapmaktan, belli bir görüşü kabul ettirmeye çalışmaktan, ikna-telkin-koşullama yöntemlerini kullanmaya kalkışmaktan, bir siyasi-dini görüşünü aşılamaya çalışmaktan kaçınmalıdır.

c) Mesleği kötü kullanma: Psikolojik danışman, bilgi ve becerilerini, yetkilerini, danışanın iyiliği için kullanmalıdır. Psikolojik danışman bilgi ve becerilerini, yetkilerini aşan durumlarda, danışanı ilgili kurum ya da kişilere yönlendirmelidir. Ayrıca psikolojik danışman, danışan ile profesyonel sınırları aşan ilişkilere girmekten kaçınmalıdır.